donderdag 13 augustus 2009

De Muur van Berlijn tot Groningen

“De Muur kostte 136 Berlijners het leven”, las ik gisteren in NRC Handelsblad. De historicus Hans-Hermann Hertle van het Instituut voor Contemporaine Geschiedenis in Potsdam heeft dat nauwkeurig nagerekend. Onder die 136 vallen ook 8 Oost-Duitse grenssoldaten. Overigens kwamen vóór de bouw van de Muur op 13 augustus 1961 ook al 101 vluchtelingen van Oost- naar West-Berlijn om het leven.

Vandaag werd in Berlijn voor het eerst een straat naar een bij de Muur doodgeschoten vluchteling genoemd. De Lutz-Schmidt-Straβe in Treptow-Köpenick werd genoemd naar de 24-jarige jongeman, die op 12 februari 1987 zijn vlucht van oost naar west met de dood moest bekopen. Als je nu weer foto’s bekijkt van het bouwwerk dat 28 jaar lang een stad doorsneed kun je je nauwelijks voorstellen dat er ook mensen wel in slaagden de overkant te bereiken. Zo onmenselijk als de Muur er uitzag, zo was ze ook in haar uitwerking.
In Groningen is in de jaren tachtig een paar keer geprobeerd de inwoners een idee van de gevolgen van zo’n Muur door je eigen stad te geven. Stel je voor dat ze op de Grote Markt zou staan en je niet meer je familie of je vrienden aan de andere kant kan bezoeken. De Vredeswinkel maakte (nog geheel zonder fotoshop) een beeld van die situatie. De Werkgroep Antimilitarisme Overal zette in 1986 een Muur in de Herenstraat (zie ook vorig jaar). Compleet met Russen en Amerikanen. De Amerikaan met het witte overhemd, de zwarte stropdas en de stars-and-stripes in zijn gezicht is overigens geen echte. Dat was Pieter Hilhorst, tegenwoordig columnist en publicist.

Erik de Graaf

Geen opmerkingen: